Nauka języka obcego w przedszkolu daje dzieciom szanse nabycia pozytywnych doświadczeń i rozwinięcia motywacji do nauki w późniejszej edukacji szkolnej. Obecnie za przyczyną zmian w podstawie programowej, przedszkole obowiązkowo powinno wykorzystywać naturalne sytuacje edukacyjne, aby dzieci mogły zbierać pierwsze doświadczenia budujące zainteresowanie dziecka językiem obcym nowożytnym.
Nowa podstawa programowa wychowania nacisk kładzie na „rozbudzanie świadomości językowej i wrażliwości kulturowej oraz budowanie pozytywnej motywacji do nauki języków obcych na dalszych etapach edukacyjnych”. Aby wprowadzenie malucha w świat języka angielskiego było przyjemne, a zarazem skuteczne i efektywne warto pamiętać o kilku ważnych celach.
1: Zrozumienie przyswajania języka obcego w wieku przedszkolnym. Doświadczenia związane z wczesnym wprowadzaniem języka obcego w instytucjach potwierdzają, że skuteczność uczenia się przez dzieci kolejnego języka zależy od warunków, jakie im się stworzy. Doświadczenia powinny dotyczyć każdej naturalnej sytuacji , która umożliwi dzieciom odkrycie znaczenia słowa czy prostego wyrażenia w języku obcym . Ciekawe i przyjemne zajęcia w przedszkolu zachęcą dzieci do komunikowania się w języku angielskim – początkowo z nauczycielem, zaś w miarę upływu czasu również z rówieśnikami.
2: Elastyczność i systematyczność . Ze względu na specyfikę pracy w przedszkolu i możliwości koncentracji dzieci typową lekcję w j. angielskiego zastąpić może wybrany rodzaj aktywności również w j. angielskim: zabawa ruchowa, nauka piosenki, praca plastyczna, teatrzyk, tor przeszkód ( N. stosuje polecenia w j. angielskim) itp. Nie od dziś wiadomo, że przedszkolaki szybko zapamiętują, ale i szybko zapominają. Dlatego na tym etapie dużo skuteczniejsze będzie prowadzenie codziennych zajęć i zabaw z języka angielskiego ( skorelowanych z programem zajęć dydaktyczno –wychowawczych – opiekuńczych w j. ojczystym) , ich dobór powinna charakteryzować pewna powtarzalność zastosowania, elastyczność, ponieważ odkrycie i nabycie przez dziecko pewnej umiejętności zachowa ją w sposób trwały jedynie za przyczyną częstego jej zastosowania.
3: Nauczyciel angielskiego. Osobą, od której w ogromnej mierze zależy sukces nauczania języka angielskiego w przedszkolu, jest nauczyciel. Maluchy uwielbiają zabawy w świat na niby – to od fantazji i inwencji nauczyciela zależeć będzie, czy zechcą się wspólnie bawić w mówienie po angielsku. Czasem wystarczy Miś Max, który przyjechał z dalekiego kraju i rozumie tylko język angielski, czasem „zaklęcie”, które magicznie przeniesie dzieci w świat języka obcego, innym razem będzie to wirtualny nauczyciel lub rówieśnik na ekranie telewizora lub komputera, który będzie chciał się porozumieć z przedszkolakami po angielsku. Ważne jest, aby powstała realna potrzeba komunikowania się w tym języku.
4: Nauka przez zabawę. Zadaniem przedszkola jest organizacja holistycznych zajęć zdominowanych przez zabawę, w której to proste i adekwatne do rozumowania dziecka słowa staną się elementem tejże zabawy. Metody wykorzystywane w wychowaniu przedszkolnym mają swe zastosowanie w nauczaniu języka angielskiego.
5: Atrakcyjne materiały dydaktyczne . Na poziom motywacji przedszkolaka do nauki języka angielskiego duży wpływ mają materiały dydaktyczne stosowane przez nauczyciela. Przedszkole dysponuje bogatą bazą pomocy, które z powodzeniem można wykorzystać na zajęciach językowych, np. zabawki, przybory plastyczne, ilustracje, plansze, kalendarze pogody, gry planszowe typu memory, układanki. Zatem obok misia, lalki czy pacynki , która przemawia do dzieci w języku ojczystym , dobrze byłoby , aby gdzieś w kąciku lub na półce znalazł się np. Miś Jack , którego samo uchwycenie w ręce przez nauczyciela prowokuje dzieci do gestu i wypowiedzenia , np.: „ Hello Jack !” Projektor multimedialny lub tablica interaktywna oraz dostęp do Internetu ułatwią i uatrakcyjnią pracę oraz zapewnią dzieciom kontakt z rodzimymi użytkownikami języka.
6: Indywidualne podejście
Rozwój dzieci w wieku przedszkolnym przebiega dynamicznie i w sposób zróżnicowany . Dzieci różnie reagują na język obcy – jedne chętnie powtarzają słowa, zwroty, struktury, śpiewają piosenki i czynnie uczestniczą w zabawach, inne z boku obserwują nauczyciela i rówieśników, przysłuchują się temu, co dzieje się na zajęciach, ale rzadko włączają się do wspólnej zabawy. Nie znaczy to jednak, że w tym czasie nie przyswajają języka. Bywa, że potrzebują więcej czasu, by przyzwyczaić się do nowej sytuacji.
7: Współpraca z Rodzicami . Bawmy się w gry i zabawy w j. angielskim razem z dzieckiem w domu – zacznijmy od tych najprostszych . Np.:
„ Mystery bag” – Dzieci zgadują zabawki za pomocą dotyku”
Mystery bag , what’s inside ?
Show me what you try to hide !
The cow is out , the cow is out , the cow is out of the bag ( podobnie z innymi zwierzątkami lub innymi rzeczami )
Spider , spider , how are you?
I am happie, sad….. ( Dziecko w kole jest pająkiem i mówi jak się czuje)
Chinese whispers ( Głuchy telefon)
Co miesiąc nauczyciel uczący języka angielskiego wprowadza z Sylabusa nowe słówka związane ze zmieniającą się porą roku, bieżącą tematyką świąteczną oraz realizowaną tematyką np. Zabawki
Pamiętajmy :
- Umiejętności językowe Rodziców są zróżnicowane. Każdy Rodzic, który zwraca uwagą na prawidłową wymowę słówek ( fonetyczne brzmienie samogłosek i spółgłosek w języku angielskim) może utrwalać w domu słówka w j. angielskim proponowane w danym miesiącu przez nauczyciela, poprzez twórcze gry i zabawy.
- Warto angażować wszystkich członków Rodziny , tych którzy znają dobrze język , stosują struktury i zwroty, ale również tych, którzy mają mniejsze umiejętności językowe, lecz zwracają uwagę na prawidłową wymowę słówek oraz sposób ich odczytania sprawdzając np. : w słownikach wyrazów obcych.
- Zwracamy uwagę na fonetyczny zapis słówka a nie tylko na translację dźwiękową ( ikonka z trąbką – dotyczy większości słowników i translatorów on-line w który brakuje zapisu fonetycznego) .
- Słowa , funkcje i struktury należy wplatać delikatnie w zabawę i dobierać z niezwykłą starannością.
- Zabawę dziecku można zorganizować z użyciem jednego , dwóch słówek.
- Dzieci nie powinny odczuć, że nauka j. angielskiego to przymus, ale świetna zabawa.
- Podróżowanie dzieci razem z rodzicami w różne zakątki świata utrwala znajomość języka oraz pomaga w przyswajaniu konwersacji.
- Bardzo ważna jest systematyczność w nauce języków obcych. Taka praca ciągła przyśpiesza zapamiętanie nowego materiału. Znajomość języka obcego ułatwia życie. Pomaga w komunikacji między rówieśnikami, poszerza wiedzę o innych krajach i kulturach, ułatwia w przyszłości zdobycie ciekawej pracy.
Przykładowe słownictwo świąteczne i zapis fonetyczny do prawidłowej wymowy:
Santa Claus – Święty Mikołaj
Reindeer – renifer
Presents – prezenty
Christmas tree – choinka bożonarodzeniowa
Sleigh – sanie
Bells – dzwonki
Snowman – bałwanek
Snowflakes – płatki śniegu
Star – gwiazda
Opisane, podjęte kroki sprawią, że odkrywanie przez przedszkolaki języka obcego będzie przyjemne i efektywne, a czas spędzony podczas zabaw i zajęć w języku angielskim nie będzie czasem straconym. W obecnych czasach należy przywiązywać do nauki języka szczególną wagę. Nie powinno się zmuszać dzieci do nauki języków ale zachęcać i pokazywać uroki świata.
Małgorzata Wróblewska